مجله زیست شناسی ایران

کالبد شناسی یک مقاله مروری عالی

نویسنده

تهران، دانشگاه تهران، پردیس علوم، دانشکده زیست شناسی

چکیده

مقاله مروری: ساختار، ضرورت نگارش و کاستی ها
از همان ایامی که به سفارش و کمک استادان دلسوز در دوره تحصیلات کارشناسی و کارشناسی ارشد با مطالعه مقالات به زبان انگلیسی آشنا شدم همواره جمله " دنبال یک مقاله مروری (Review) خوب باش" را از دانشجویان دیگر و کتابداران می‍شنیدم. به راستی یافتن چنین مقاله ای در آن آیام (حدود ۳۰ سال پیش) در بی بهره گی از کتابخانه های غنی امروزی و اینترنت همانند دسترسی به یک نقشه گنج واقعی بود. این نقشه راه آماده و به روز، حجم و محتوی مناسبی برای ارائه سمینارها و نگارش کلیات ومقدمه پایان نامه ها را به صورت"آماده" در اختیار قرار می داد. به خاطر دارم در دوره دکتری مدت یکسال در زمینه خاصی در کنار مبحث اصلی رساله ام تحقیق می کردم؛ وقتی گردآوری منابع بدون دسترسی به اینترنت در آن زمان به پایان رسید کپی پایان نامه ای به دستم رسید که تمام منابع و تحلیل نسبی موضوع در آن نهفته بود و حکم یک مقاله مروری خوب را برایم داشت. اما با مثبت نگری بر خود بالیدم که با جستجو و استفاده از حدود ۱۱۰ مقاله برموضوع مسلط هستم و نحوه دسته بندی و ارجاع دادن و تحلیل و نتیجه گیری را یاد گرفته ام. زمانی که به کشور بازگشتم  اینترنت کمابیش در اختیار همگان بود و بیشتر دانشجویان برای سمینارهای کلاسی و بخش مرور منابع پایان نامه و رساله و همچنین درس سمینار با جستجو در اینترنت، مقالات مروری را به آسانی در دست داشتند. پس از رواج عادی جستجوی مقالات در عرصه ای از تاریخ توسعه علمی کشور، آمار انتشار مقالات مروری روندی صعودی پیدا کرد و فارغ از چند مقاله انگشت شمار در موضوعات خاص، بیشتر مقالات صفحه بندی و مختصر نمودن سمینارها ـ مقدمه پایان نامه و رساله ها و یا گردآوری موضوعی و تجمیع آنها در قالبی خلاصه شده بر مبنای موضوع یا توالی انتشار مقالات تا زمان ارائه به مجلات بودند. دغدغه چاپ یک مقاله خوب پژوهشی -آزمایش محور- منجر به رشد دوره ها و برگزاری کلاسها و کارگاه های مقاله نویسی شد. اما به دلیل سهل انگاشته شدن نگارش مقالات مروری از سوی برخی و اختصاص امتیاز بسیار کمتر برای آنها در مقایسه با امتیاز مقالات پژوهشی، نگارش مقالات مروری از سوی اعضای هیئت علمی دانشگاهها زیاد مورد توجه نبوده است. به دلیل اهمیت موضوع پیشنهاد سردبیر محترم مجله را در این زمینه برای طرح موضوع پذیرفتم. هدف این نگاشته توجه دادن علاقه مندان نگارش مقالات مروری به ضرورت و نحوه نگارش و کاستی ها ـ تصورات غلط از مقالات مروری در قالب ساختاری گردآوری شده و فاقد تحلیل و جهت گیری در بیشتر مقالات است. نظر به اهمیت موضوع، همکاران فرهیخته و علاقه مند نگارش مقالات مروری تحلیلی توجه داشته باشند که موضوع مقالات مروری – اگر قصد تالیف آن را دارند- باید به نوعی در حوزه تخصصی مطالعه و پژوهشهای سالیان ایشان باشد.

کلیدواژه‌ها

Denney, A. S., & Tewksbury, R. (2013). How to write a literature review. Journal of Criminal Justice Education, 24, 218–234. https://doi.org/10. 1080/10511253.2012.730617
Koricheva, J., & Gurevitch, J. (2014). Uses and misuses of meta‐analysis in plant ecology. Journal of Ecology, 102, 828–844.https://doi.org/10.1111/1365‐2745.12224
Machi, L. A., & McEvoy, B. T. (2009). The literature review. Thousand Oaks, CA, USA: Corwin Press. Pautasso, M. (2013). Ten simple rules for writing a literature review. PLoS Computational Biology, 9, e1003149. https://doi.org/10.1371/journal. pcbi.1003149
Sayer, E. J. (n.d.). The British Ecological Society Short Guide to Scientific Writing. Retrieved from https://besjournals.onlinelibrary.wiley.com/hub/journal/13652435/journal‐resources/guide‐to‐scientific‐writing
Torraco, R. J. (2005). Writing integrative literature reviews: Guidelines and examples. Human Resource Development Review, 4, 356–367. https://doi.org/10.1177/1534484305278283
Van Wee, B., & Banister, D. (2016). How to write a literature review paper? Transport Reviews, 36, 278–288.
Webster, J., & Watson, R. T. (2002). Analyzing the past to prepare for the future: Writing a literature review. MIS Quarterly, 26(2), xiii–xxiii. https://doi.org/10.1080/01441647.2015.1065456
مجله زیست شناسی ایران
دوره 3، شماره 5 - شماره پیاپی 5
خرداد 1398
صفحه 1-5
  • تاریخ دریافت: 06 اردیبهشت 1398
  • تاریخ بازنگری: 06 اردیبهشت 1399
  • تاریخ پذیرش: 06 اردیبهشت 1399