درس هایی از اشتغال در حوزه های مرتبط با زیست شناسی با نگاهی بر طبقه بندی استاندارد مشاغل در آمریکا

نویسنده

پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری

چکیده

اشتغال، و بویژه اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی، از مهمترین برنامه ها، و گاه دغدغه های، دولت ها در سراسر جهان است. برای سیاست گذاری و برنامه ریزی در حوزه اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی، قدم اول در دست داشتن آماری دقیق و قابل اعتماد از افراد بیکار و نیز شاغلان است. بدون داشتن این آمار هرگونه برنامه ریزی برای اشتغال با چالش های زیادی همراه است. از سوی دیگر یک شاغل دانشگاهی ممکن است بیکار نباشد ولی در شغلی که ارتباطی با تخصص او ندارد مشغول به کار باشد که این خود نوعی بیکاری محسوب می شود. لذا لازم است ابتدا مشاغل مختلف در یک کشور (اعم از اینکه شغل نیاز به مدرک دانشگاهی دارد یا ندارد) در یک نظام طبقه بندی استاندارد شوند و سپس سیستمی طراحی شود تا بتوان براحتی (و حتی بصورت برخط) از آن گزارش گیری کرد. این سیستم برای مثال در هر لحظه می تواند تعداد جانورشناسان بیکار را گزارش کند و به برنامه ریز گزارش دهد که در سال گذشته، ماه گذشته و حتی هفته گذشته چند جانورشناس بیکار موفق به یافتن کار شده اند. این آمار توسط دانشگاه ها نیز رصد می شود و در صورتی که یک و یا چند حوزه تحصیلی با بیکاری بیش از حد انتظار روبرو باشد، برنامه ریزان آموزشی را به تجدید نظر در تعداد پذیرش دانشجو وادار می کند و برعکس در صورتی که بازار کار نیاز شدیدی به یک یا چند حوزه تحصیلی داشته باشد، دانشگاه را برای پذیرش بیشتر دانشجو در این بخش ها  ترغیب  می کند. برای هر دانشگاه یکی از شاخص های مهم این است که چه تعداد از دانش آموختگان آن اشتغال دارند و در بسیاری از کشور های دنیا این امر شش ماه پس از فراغت از تحصیل دانشجو رصد می شود. بنابراین دانشگاه ها تلاش دارند تا تعداد دانش آموختگان آن دانشگاه به حداقل ممکن کاهش یابد. کشورمان در حال حاضر از چنین سیستم هوشمندی برخوردار نیست و لذا اینکه چه تعداد از دانش آموختگان زیست شناسی در کشور بیکار هستند، بیکاری در چه رشته هایی بیشتر است؟ در چه رشته هایی از زیست شناسی کشور بشدت به نیروی کار نیاز دارد؟ بیکاری در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکتری زیست شناسی چگونه است؟ چه فرصت های شغلی برای زیست شناسان در مقاطع مختلف وجود دارد؟ وضعیت اشتغال زیست شناسان در استان های مختلف چگونه است؟ در پذیرش چه رشته هایی باید تجدید نظر شود؟ چه تعداد از زیست شناسان در مشاغلی که به زیست شناسی مرتبط نیست مشغول به کار هستند؟ و سئوالاتی از این قبیل پرسش هائی هستند که یافتن پاسخ دقیق به آنها در حال حاضر ممکن نیست و بدون داشتن آمار دقیق، برنامه ریزی برای اشتغال دانش آموختگان زیست شناسی (و سایر دانش آموختگان دانشگاهی) تقریبا غیر ممکن است. در این مقاله تلاش شده تا الگویی از ایالات متحده آمریکا که سال هاست مورد آزمایش قرار گرفته، چندین بار بازنگری شده، و نیز از سوی برخی کشورها اقتباس شده، ارائه شود تا شاید بتوان از این الگو، پس از بومی سازی، برای حوزه اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی (و بویژه حوزه زیست شناسی) استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

1 -تارنمای وزارت کار آمریکا به آدرس https://www.bls.gov.
2 - کتاب استانداردهای شغلی در آمریکا، نسخه سال 2018 در تارنمای وزارت کار آمریکا.
1 -تارنمای وزارت کار آمریکا به آدرس https://www.bls.gov.
2 - کتاب استانداردهای شغلی در آمریکا، نسخه سال 2018 در تارنمای وزارت کار آمریکا.